Frankrijk zwalkt naar rechts in Europese verkiezingen
(26 mei 2014)
Europa is geschrokken van de enorme verkiezingswinst van extreem rechts in Frankrijk, tot nu toe toch een bolwerk van socialisme en in de dagelijkse praktijk een smeltkroes van culturen. Het Front National van de voormalige parachutisten-officier Jean-Marie Le Pen, nu aangevoerd door diens hoogblonde dochter Marine, met als voornaamste programmapunten een 'Frankrijk voor de Fransen' en al een kwart eeuw stoelend op vreemdelingenhaat en een grote sympathie voor de ideeën van het met de nazis collaborerende regime van Petain in de Tweede Wereldoorlog, scoorde een kwart van de uitgebrachte stemmen.
Niet dankzij mij.
Toen wij ons twaalf jaar geleden hier in de Auvergne vestigden en ons huis officieel nog mijn tweede woning was, schreef ik me meteen in bij de gemeente als kiezer. Als Nederlander mag ik niet stemmen voor de Franse parlements- of presidentsverkiezingen maar wel voor de gemeenteraad in ons dorp en voor het Europees parlement. En dat doe ik dus ook, in tegenstelling tot de meeste buitenlanders die hier wonen. Ze hebben in 2002 speciaal voor mij een aparte kiezerslijst moeten openen, en gedurende een jaar of tien was ik de enige niet-Fransman die hier regelmatig kwam stemmen. Inmiddels mag ik al jaren mevrouw de burgemeester zoenen en zit mijn echtgenote in de gemeenteraad.
Jan Dirk Snel zegt het heel duidelijk: vele kleintjes maken een grote. Uw stem op zich is niet van wereldschokkend belang maar met zijn allen heb je invloed. Als er niemand komt stemmen krijgen de boeven de macht.
Niet gestemd? Dan ook geen kritiek!
Wie niet naar de stembus is gegaan tijdens verkiezingen moet wat mij betreft gedurende de regeerperiode daarna zijn klep houden. Kritiek? Had je politicus A of B niet aan de macht willen zien? Doen ze het niet goed? Dan had je tijdens de laatste verkiezingen je stem moeten komen uitbrengen, op iemand anders. Stem je niet, of blanco, dan heb je maar te accepteren wat de gekozen politici, hoe onvolkomen of stupide ook, aan beleid over je uitstorten.
Het is binnenkort 70 jaar na de fameuze landing in Normandië waarmee de bevrijding van West-Europa begon. Talloze mensen hebben het leven gelaten voor de vrijheden die we nu hebben - de vrijheid om niet te worden afgevoerd naar vernietigingskampen op grond van een iets te grote neus of een religieuze of politieke overtuiging, bijvoorbeeld. Wie daar enig respect voor heeft neemt de kleine moeite om naar een stembureau te gaan en een bulletin in te leveren. Maar de meerderheid kwam niet opdagen - behalve in de landen waar stemmen wettelijk verplicht is.
Iedere keer dat er verkiezingen zijn, nationaal of zoals nu Europees, zie je straatinterviews met mensen die omstandig uitleggen waarom ze niet zijn gaan stemmen. Het politieke apparaat vinden ze 'te ver weg', 'te onbegrijpelijk'. Bla bla bla. Ze gingen liever een dagje naar het strand (ze konden al vanaf acht uur 's ochtends even langs het stembureau, op weg naar het dagje uit, maar dat deden ze niet, de lamzakken).
Wie zegt dat-ie niet weet waar het over gaat en waar de partijen voor staan houdt zichzelf voor de gek. In de tijd die nodig is om een half dozijn onbenullige tweets te sturen of 'ja, leuk' kulcommentaren te leveren op de tachtigduizendste poezenfoto van een vage kennis op Facebook heb je de samengevatte programma's van de meeste partijen via internet zo te pakken en gelezen. Daar zit er vast wel eentje bij met een paar ideeën die je niet zo stom vindt.
Hufters kan je wegstemmen
Zo werkt een democratie. Als je niet precies weet met welke partij je het het meest eens bent, dan weet je toch zeker wel aan wie je een pesthekel hebt. Dan ga je dat stemhokje in en je stemt op iemand anders. Maakt niet uit wie. Dan krijgt die geblondeerde hufter of een schreeuwerig korporaaltje met een malle snor die jij niet de macht wilt zien krijgen, in elk geval de kans niet.
Helaas gaat het niet altijd goed.
Je stemt in Frankrijk niet met een kruisje op een lijst maar door het biljet van de partij of persoon van jouw keuze in een gesloten envelop te stoppen en de rest van de stapel biljetten die je meeneemt in het stemhokje in de prullenbak te gooien. Maar dan moet er wel van elke partij een biljet beschikbaar zijn. De partijen moeten er zelf voor zorgen dat hun biljetten in voldoende aantallen worden gedrukt, op liggend A5-formaat, en dat ze via de prefecturen in alle regio's worden verdeeld over de stembureaus.
Partijen die het zich financieel niet kunnen veroorloven om 40 miljoen stembiljetten te laten drukken bieden de burgers de mogelijkheid het biljet van hun website te downloaden en zelf op officieel formaat af te drukken. Maar dat kost moeite, en wat als je zoals veel ouderen niet best overweg kan met internet, of het helemaal niet hebt? En wat als de media nauwelijks hebben gemeld dat zo'n kleine partij of belangengroep überhaupt bestaat?
Ik heb gestemd op zo'n klein partijtje, met een vooraf gedownload biljet. Een nette groep, met een oud-minister van milieu en actief europarlementariër als nationaal lijsttrekster en een bijenhoudende mevrouw als lijstaanvoerster in onze regio. Zeer ecologisch, meer nog dan de 'groenen', en met een paar andere ideeën waar ik achter sta, zoals het wegstemmen van het vermaledijde transatlantisch handelsverdrag met de VS, en het invoeren van een universeel basisinkomen voor iedereen (inkomen, geen loon; let op het verschil!).
Die groep heeft, net als al die andere kleintjes, geen zetel gekregen. Misschien had ik beter op de 'grote groenen' kunnen stemmen, maar die hebben een paar te dogmatische ideeën waar ik niet echt achter sta, en bovendien zitten er een paar salon-ecolo's van het slag dat met een groene das om regelmatig boetes verzamelt voor te hard scheuren in een dikke automobiel.
Hoe dan ook: mijn stem is uitgebracht, en niet op de vreemdelingenhaters van het Front National. Daar gaat het om.
Aardige vraag trouwens: Wat doen al die euroskeptische politici die zich hebben laten kiezen op grond van een anti-Europa programma? Gaan die nu niet naar Brussel of accepteren ze toch maar wat graag hun torenhoge vergoedingsregelingen, gratis reizen en andere voordelen als europarlementariër? Ha.