Hoeveel energie verbruikt u?

National Geographic, bekend van schitterende foto's in 's werelds fraaiste geografische magazine, heeft op de bijbehorende website een 'Energy Challenge' waarmee je kunt laten uitrekenen hoe je energieverbruik eruit ziet vergeleken bij het gemiddelde voor jouw land of voor de hele planeet. Zie hieronder.

Energy Challenge .

De energiepagina's van National Geographic zijn gemaakt in samerwerking met Shell, dus de persoonlijke energiemeter kijkt vooral naar je verbruik van fossiele brandstoffen voor je woning en je transport. De score wordt uitgedrukt in tonnen CO2-uitstoot per jaar.

Een Nederlander stoot gemiddeld 45 ton CO2 per jaar uit, een Fransman ruim 37 ton.

Wij hebben een vrijstaand huis op 700 meter boven zee in de heuvels van midden-Frankrijk en twee auto's die niet superzuinig zijn. We verwarmen op propaangas en wat hout, en werken thuis. We rijden totaal zo'n 12.000 kilometer per jaar, maken een paar treinreizen en ik vlieg jaarlijks een keer per Air France op en neer naar Nederland.

Volgens National Geographic wijst mijn persoonlijke energiemeter, gebaseerd op werkelijke gegevens van ons stroom- en propaanverbruik en onze reisgewoonten, niet meer aan dan....
Wat denkt u?
....
5,5 ton CO2 per jaar.

Daar mag u als lezer een puntje aan proberen te zuigen. Wel eerlijk invullen!

Energy Challenge .

Cameraballon

Op 6 juni heb ik met mijn ballon cameraplatform gespeeld voor een tv-documentaire. Een gigantische tv-camera in de mand en daarmee twee uur boven de vulkanen van de Auvergne gezweefd voor een reportage in het kader van het programma 'Des Racines et des Ailes' (wortels en vleugels), een soort van Gewest tot Gewest maar dan met mooiere beelden.

In dit geval ging het om een interview met een geoloog die al varend in een heteluchtballon boven de Chaîne des Puys aan een journaliste uitlegde waarom dat landschap van vulkanische heuvels het verdient om te worden opgenomen in de werelderfgoedlijst van Unesco. Het provinciebestuur van het departement Puy de Dôme is al jaren aan het strijden voor opname in die lijst, want dat trekt natuurlijk toeristen.

Al die vulkanische molshopen leveren samen een boeiend landschap op, vooral van boven gezien. En de geïnterviewde geoloog is bevriend met een ballonpiloot die zelf weer is gesponsord door het departementsbestuur, met heel groot 'Puy de Dôme' op zijn ballon. Dus moest het interview plaatsvinden in die ballon, die al zwevend boven de vulkanen in beeld moest komen.
Voor dat laatste en voor de mooiste luchtopnamen van het landschap gezien vanuit een ballon, moest een ander luchtvehikel worden gevonden. Piloot Dominique van de provincieballon belde zodoende naar mij met de vraag of ik een cameraman kon meenemen om de externe beelden te doen.

'Des Racines et des Ailes' is een heel bekend programma op France 3, dus doe je mee aan zoiets. Wat er uiteindelijk toe leidde dat ik freelance cameraman Guillaume Martin in mijn kleine mandje kreeg, op de vroege ochtend van 6 juni. Kettingrokende Guillaume is een lichtgewicht, maar heeft zijn V160 camera van dertigduizend euro, die direct optische disks beschrijft, nog niet ingewisseld voor een digitale reflexcamera met een paar compacte lenzen en kleine geheugenkaartjes. Gelukkig hadden we de avond ervoor een generale repetitie gedaan en uitgevogeld hoe het er allemaal ingepast kon worden zodat hij goed kon filmen en ik nog redelijk goed kon ballonvaren...



En daar hingen we. "Zullen we een panorama doen, dan draai ik de ballon 360 graden in de rondte." "Goed idee." "Een beetje naar links..." "Niet bewegen nu." Guillaume filmde, ik draaide de ballon met behulp van de rotatieventielen zoals hij het wilde.

 Als alles technisch goed is gegaan hebben we samen fantastische beelden gemaakt. Van de mooiste kraters van de keten, van het weidse landschap in Imax-achtige panoramashots met de wit besneeuwde Mont Dore in de verte; van de andere ballon dan eens stijgend en dan eens dalen door het beeld; close-ups van de andere mand; van de andere ballon boven het hobbelige landschap.

Collega Dominique landde halverwege op een piepklein open plekje in het bos aan de voet van de Puy de Côme omdat hij dacht dat er onvoldoende wind was om verder te gaan boven het immense bosgebied. Wij gingen door, en na tien minuten plus wat discussie over de radio steeg ook hij weer op en zo maakten we even later de mooiste beelden van zijn ballon pal boven de dubbele krater van de puy de Côme, met de puy de Dôme erachter. Mooier kon je amper bedenken.

Ballonvaren is nog altijd een avontuur: we landden op de laatste liters gas in een drassig veld net naast een groepje koeien en hadden daarna nog wat trucs nodig om de volgbus door een blubberige waadplek te krijgen, alsof we aan een safari in Afrika bezig waren. We waren allemaal totaal versleten, zelfs de volgers Michel en Jean-Gabriël.

Onze ballon zal niet één keer te zien zijn de reportage. Wij zijn de onzichtbaren achter de grote camera. Zelfs bij het binnenrijden van het startterrein moesten we een tijdje wachten zodat de aankomst van de fraai gepoetste volgbus van het andere team mooi gefilmd kon worden.

Maar wij weten dat we er waren.

Apple: het begin van het einde

Google Glass versus iWatch

(3 juni 2013)

Tim Cook, de hoogste baas van Apple, vindt de informatiebril van Google, Google Glass, maar niks.. Op de website Cultofmac.com zei hij: “It’s probably not likely to be a mass market item.” Zie  http://tinyurl.com/l3eekvp .

Famous last words.

Elders wordt hij geciteerd met de uitspraak dat de enige goede plek voor het dragen van een mobiel communicatie-apparaat de pols is. Ofwel de iWatch waar Apple al een hele tijd tamtam over maakt maar die niemand nog heeft kunnen testen. Intussen lopen de eerste testers rond met Google Glass-brillen en vinden ze die bijna allemaal verbluffend.

Kinderen, denkt Tim Cook, zullen geen zin hebben om een bril op te zetten als ze die niet nodig hebben om beter te kunnen zien.

De Google Glass brillen zullen pas in 2014 op de markt komen (de Explorer Edition voor ontwikkelaars is net in omloop gebracht), en ik voorspel dat tegen die tijd de ontwerpers van Google er zulke kekke wrap-around zonnebrillen van hebben gemaakt dat iedere tiener en twintiger die absoluut moet hebben om erbij te horen. Let op mijn woorden.

Bovendien heeft Cook niet begrepen wat Google doet. Hij zegt over wearables (zoals horloge-achtige dingen): “Most of the good ones on the market do only one thing. The ones that do more than one thing don’t do anything particularly well.” 

Google doet in informatie, en al het andere is daarvan afgeleid: operating systems als Android, Google Chrome, Google Drive, Google Apps, Google+, Picasa et cetera. En vooral Google Maps. Google is met afstand nummer één waar het gaat om alles dat te maken heeft met geolocalisatie. En zo'n bril-met-ingebouwd scherm is precies wat je nodig hebt als je de mogelijkheden van geolocalisatie wilt uitbuiten.

Google Glass biedt mogelijkheden die een iWatch nooit zal hebben. Je kunt er informatie mee over je werkelijke wereldbeeld mee projecteren: Dit is dat en dat gebouw, met die en die historie. Daar loopt meneer of mevrouw XYZ. Om op je gewenste adres te komen ga je op de volgende kruising rechtsaf. Google Street View pal naast, boven of half transparant over de echte wereld.

Kunstenaars zullen virtuele objecten gaan ontwerpen die je alleen ziet als je op een heel specifieke geografische locatie staat. Daar is in SF-lectuur al over geschreven (ik denk dat iemand bij Google dezelfde boeken leest als ik). Kijk, hier, in Serajevo, op deze straathoek, is ooit de aanslag gepleegd die aanleiding gaf tot de eerste wereldoorlog. Met een gereconstrueerde video daarvan die exact over het straatbeeld wordt geprojecteerd.
Hier schilderde Van Gogh een van zijn bekende kunstwerken. Zie je, hij zit achter zijn schildersezel. Hier liep Michael Jackson. Et cetera.

Historici kunnen hun lol op met Google Glass. Moderne kunstenaars ook, net als de commercie die mensen richting winkels wil lokken door de nieuwste producten en diensten op hun Google-bril te projecteren aan de hand van hun GPS-locatie. En dan heb ik het nog niet over de mogelijkheid met zo'n bril alles te fotograferen en filmen wat je oog ziet. Wacht op een GG-bril met een optische zoomlens erin, zodat je details van dingen op grote afstand prachtig vergroot in beeld krijgt. Alle vogelaars storten zich op de winkels voor een GG-bril met telelens. Spionnen trouwens ook.

Dat zal allemaal niet kunnen met een iWatch, een ding dat nooit meer zal kunnen zijn dan een om de pols gewikkelde iPhone. Mooi bedacht, maar het voegt waarschijnlijk weinig toe.

Zelfs de overheid zal zich mengen in de strijd tussen de giganten. Bellen in de auto mag al niet behalve met een handsfree speaker of bluetooth headsetje. SMS'en is helemaal uit den boze. Prutsen met het schermpje van de GPS op het dashboard leidt af en is onveilig. Maar een bril die zelfs in staat zal zijn om bij rijden in dichte mist de Google Streetview (geschoten met helder weer) voor je oog je projecteren zodat je weet dat er een gevaarlijke bocht aankomt? Een bril die vast een app'je zal hebben om bij een botsing met een bepaalde acceleratie automatisch te video'en wat er gebeurt zodat ongelukken later kunnen worden gereconstrueerd - wat de Russen nu al doen met camera's op het dashboard? Criminelen die worden gepakt omdat ze iemand beroofden die zijn GG-videobeelden instant doorstuurde naar een sociale website of Google Drive?

De twintiger van pakweg 2016 draagt een modieuze wraparound GG-bril met automatisch verkleurend glas, en om de pols een klassiek mechanisch horloge. Die bril heet dan 'smartglass' en is net zo gewoon als nu een 'smartphone'. En ergens staat een pakhuis vol onverkochte iWatches.

Als u aandelen heeft in het merk met dat aangekloven stuk fruit, zou ik ze nu verkopen.

Last-minute update: "Google Glass Gets Its First Porn App".

Dag Apple, het was leuk je gekend te hebben.

Betoverend

Op donderdag 16 mei was ik onderweg per Thalys van Nederland naar mijn woonstek in Frankrijk. Twee dagen eerder had ik voor de twaalfde keer genoten van een PINC-conferentie, de door wijlen Peter van Lindonk bedachte ideeëndouche die vagelijk is afgeleid van TED maar veel inspirerender en verrassender. Als bezoeker van PINC ga je aan het einde van de dag weg uit theaterhotel Figi in Zeist met een hoofd vol ideeën, waarvan er velen pas later komen opborrelen. Je laat je betoveren, al is het maar door een dertienjarig jongetje dat na drie jaar pianoles de hele zaal platkrijgt met een stukje Brahms en een eigen compositie... En ik heb hartelijk gelachen om de bedenker van de 'Corduroy Appreciation Club', om maar iets te noemen.

De Thalys is een hogesnelheidstrein, maar wordt regelmatig geplaagd door vertragingen. Ditmaal verloren we 70 minuten doordat onverlaten een paar honderd kilo koperleiding hadden gejat van de HSL-spoorbaan net ten zuiden van Antwerpen. Op zo'n moment krijgt de Nederlands-Franse supertrein geen voorrang op de gewone tracé's van onze zuiderburen en is het dus sukkelen om de oost via Leuven om Brussel te bereiken, en lang wachten voor er weer ruimte is in de planning om op volle snelheid naar Parijs te racen.

Een volle dag in de trein heen en een volle dag in de trein terug voor een bliksembezoek van twee dagen aan Nederland, waarvan een dag zittend in een theaterzaal, is eigenlijk te gek. Maar deze veertiende PINC was een bedekte hommage aan de recent overleden Peter van Lindonk, die ik al heel lang kende, dus ik vond dat ik erbij moest zijn.

In Parijs liep ik dankzij de koperdiefjes de aansluiting op de intercitytrein richting Clermont-Ferrand op drie minuten mis. De Auvergne en sommige andere rurale regio's worden door de Franse spoorwegen niet belangrijk genoeg gevonden om hun treinen te laten aankomen op en vertrekken van het Gare de Lyon, dat via een RER-snelmetro direct is verbonden met het Gare du Nord. Wij hillbillies uit La France Profonde moeten het doen met het Gare de Bercy, waarvoor je vanuit het Gare de Lyon nog een eindje verder moet met een ordinaire metro, die uitkomt op straat een paar honderd meter van de stationsingang. Dat scheelt net die paar minuten, en dus mis je je aansluiting ondanks alle gehol door metrostations.

Van de SNCF kreeg ik gelukkig gratis een vervangend kaartje voor de volgende trein, want ik had een stempel plus handtekening van de Thalys-treinmanager op mijn ticket. Maar evengoed moest ik twee uur wachten in de doodsaaie 'relaxlounge' bovenin station Bercy.
Daarvandaan belde ik naar huis om te bevestigen hoe laat ik daadwerkelijk zou arriveren, en prompt gooide Nathalie mijn uitzicht op een welverdiende nachtrust het raam uit. “Weet je dat er morgenochtend misschien een  kans is om te varen?”

We hadden twee gasten voor een ballonvaart die in ons vakantie-appartement logeerden, maar de vooruitzichten voor de hele week waren zo abonimabel geweest dat zowel zij als wij tot dan geen hoop hadden gehad op een vaart. Half Frankrijk spoelde weg door de aanhoudende regenval en al sinds een week voorspelden alle weerdiensten regen en wind voor de hele vrijdag. Maar daar kwam voor ons stukje Frankrijk plotseling verandering in, zo bleek. Oeps.

Ik groef mijn oude maar trouwe laptopje uit mijn rugzak om in te loggen op de gratis wifi van het station en de gedetailleerde weersvoorspellingen voor de luchtvaart te bekijken. Prompt meldde de inlogsite van SFR Wifi Gares dat de service niet beschikbaar was maar dat ze er hard aan werkten om de boel weer aan de gang te krijgen. Verdorie. Mijn vertraagde aankomst thuis zou pas rond half negen 's avonds zijn en dat is te laat om nog het weer te beoordelen en een ballonvaart te organiseren.
Gelukkig zat er op mijn tweedehands Android-smartfoontje een tot dan amper gebruikt app'je dat het ding kan omtoveren in een miniatuur wifi-hotspot. En dat werkte feilloos. Binnen twee minuten was mijn laptop online via de telefoon in mijn binnenzak. En zag ik dat het speciale luchtvaart-weerdiagram op MeteoBlue voor vrijdagochtend 06:00 UTC (acht uur lokale tijd) heel rustig weer te zien gaf, zij het met snel toenemende bewolking.

Dankzij de grillen van de telefoonmaatschappijen kreeg ik vervolgens onze trouwe volgautochauffeur Michel niet te pakken op zijn mobieltje, en reageerde hij ook niet op de e-mail die ik achterliet. Het telefoonnummer van zijn moeder bij wie hij om de hoek woont gaf 'niet in gebruik'. We bereidden ons er op voor dat Nathalie eventueel in haar uppie de bestelbus zou moeten besturen om de ballon te volgen.

Na de vermoeiende reis nog snel de gasten gewaarschuwd en rond middernacht het vaarplan gemaakt, laadberekeningen, meteo enzovoorts. Vrijdagochtend om vijf uur liep de wekker in mijn mobieltje alweer af, en het eerste dat ik deed nog voor ik opstond was het oproepen van de weerradar. Een hoop shit boven de Rhônevallei en de Alpen maar droog boven de Auvergne. Misschien lukt het zowaar.
We zitten nog aan de cornflakes als om kwart over zes de oude Fiat van Michel het terrein op komt hobbelen. Breed lachend stommelt hij binnen, vertelt dat hij niet had kunnen slapen en daarom rond vijf uur die ochtend was gaan zitten internetten en mijn e-mail had gezien: “We gaan varen! Rendez-vous om 06:15.” Als ballongek spring je dan meteen in je auto.

Zo valt alles plotseling op zijn plek. Op het startveld blijkt de peilballon de mooiste kant op te gaan, en de mist trekt precies op het juiste moment op. Klokslag half acht is het 'lachez moi', en zweven we boven ons dorp met een magnifiek uitzicht van meer dan honderd kilometer tot ver voorbij de Chaîne des Puys en het massief van de Sancy/Mont Dore. De vallei van de Sioule en het plateau daar direct omheen zijn gehuld in een zee van dikke mist - maar daar blijven wij net ver genoeg vandaan. We dobberen een kwartier later pal over ons huis (de dakpannen liggen allemaal goed) en drijven met een sukkelgangetje naar het westen.

Uit ravijnen stijgen wolken op als de mist begint te verdampen; het is alsof het landschap kookt. De passagiers, een stel jonge ouders uit de Bretagne, gaan uit hun dak. “Overal waar je kijkt is het prachtig!” De borrelende mistbanken geven een magische sfeer aan het toch al zo mooie landschap.

De vaart duurt anderhalf uur. We landen op de laatste druppels brandstof in een moerassig veld vlakbij een kolkende beek, versjouwen de nog opgeblazen ballon naar een iets minder drassig deel van het terrein voor we hem leeg laten lopen. De zon schijnt, de wolken die voor later op de dag buien aankondigen zijn prachtig.

Ons blauwe VW-busje arriveert, door Michel kundig over hobbelige en modderige ezelpaden gestuurd. De rit terug naar de beschaving stuitert over een blubberig karrenspoor met diepe kuilen vol modder die hoog opspat en na aankomst tot aan het dak op de auto zit. Thuis eten we door Nathalie zelfgebakken chocoladetaart en amuseert iedereen zich vervolgens kostelijk tijdens het doopceremonieel voor de nieuwbakken ballonvaarders, inclusief scheerzeepgevecht.

Een betoverende ochtend, een echt avontuur, en wij waren allemaal weer even kind. Peter van Lindonk zou het perfect hebben begrepen.



De Combrailles vanuit de lucht

Peter's circus

Ik ontmoette Peter van Lindonk voor het eerst ergens halverwege de jaren '90, in het toenmalige vLSP-kantoortje aan de Dannegracht in Breukelen.

Peter wond er geen doekjes om. Hij had wat tekstwerk van me gezien en dat beviel hem. Maar voor hij me als freelancer aan het werk zette wilde hij weten wat ik voor mens was; wat mijn interesses waren. Van Lindonk was een aardige maar indrukwekkend scherpe man. Recht op het doel af (later leerde ik dat hij soms bij potentiële klanten binnenstapte met een zandlopertje van een paar minuten, en dat hij ze in die korte tijd een contract van enige tonnen aan kon praten - over charisma gesproken).

Wat moet je zeggen in zo'n situatie? Ik wees naar de straat waar mijn blauwe bestelbusje stond. “In die auto zit mijn ballon, en na dit gesprek rijd ik naar een ballonwedstrijd die drie dagen duurt. Daar wijkt bijna alles voor. Maar ik haal mijn deadlines.”

Later leerde ik dat Peter ook een tot het uiterste doorgeslagen hobby had: het circus. Hij was zelfs spreekstalmeester van het Kerstcircus in Carré. Dat iemand een liefhebberij had waarvoor hij flinke offers bracht, dat begreep hij. Circus en ballonvaren, het zijn allebei dingen waarvoor je een beetje kind moet blijven om er ten volle van te kunnen genieten.

Niet lang na dat gesprek kreeg ik mijn eerste opdracht voor van Lindonk Special Projects. Later mocht ik aan een paar bijzondere projecten werken die me lang zullen bijblijven, waaronder Prikkels voor Albert Heijn, en - hoe kan het anders - een boek over de historie van een circustheater.
Peter bleek meer dan zomaar een klant. Hij was een mentor die zijn freelance creatieven ertoe aanzette boven zichzelf uit te stijgen. “We moeten een boek maken voor de Rabobank - in tien dagen. Kan dat?” “Nee Peter, maar we doen het toch.”

Natuurlijk is Peter samen met Nelleke een keer meegevaren in mijn ballon, boven het Groene Hart. In zijn achtertuin heb ik hem gedoopt tot Graaf Pieter Willem van de Maarsseveense Plassen tot Wavergemaal, want zo hoort dat onder aeronauten. Tegen die tijd was de relatie meer dan alleen zakelijk geworden.

In 2000 organiseerde Peter de eerste PINC-conferentie in Zeist. Enkele jaren daarna verkocht hij zijn uitgeverij om zich voor tweehonderd procent op zijn eigen circus te storten, dat boeket van bijzondere sprekers en memorabele intermezzo's.
Mijn blauwe ballonvaarderbusje vervoerde voor PINC.1 noodzakelijke spullen naar Figi. Velen staken vrijwillig een handje toe, want er was weinig budget en het moest een mooi feest worden. Voor Peter deed je dat. Eigenlijk had-ie een club. Peter's Circus.

Prikkels, het boek met de radio in de kaft gekoppeld aan een wekelijks radioprogramma uitgezonden op de kortegolf, was een van de laatste grote boekprojecten die hij aanpakte in de aanlooptijd van PINC.1. Albert Heijn liet er in het najaar van 1999 maar liefst 75.000 van drukken. Van Peter mocht ik er de tekst voor schrijven, samen met Bas van Lier. Achteraf gezien zaten in dat boek veel knipogen naar PINC - de meeste deelnemers aan de brainstormsessies over Prikkels bleven daarna op een of andere manier betrokken bij Peter's unieke conferentie, en dat malle oranje boek was een soortgelijk boeket van opvallende weetjes en inspirerende ideeën.

In de inleiding van Prikkels schreven we: “Lach, en voel dat u leeft. Wacht niet tot morgen. Proef de dag. Ruik, voel, zie en hoor hem.”
Dat was voor Albert Heijn - zogenaamd. Maar natuurlijk was het namens Peter.

Spreekstalmeester Graaf Pieter Willem van de Maarsseveense Plassen tot Wavergemaal, boekenmaker, mentor, inspirator, levensgenieter, bedenker van de leukste conferentie van Nederland, overleed op 2 maart van dit jaar.

Als er ergens in een andere dimensie een circus is, dan liggen daar een rode jas en een hoge hoed voor hem klaar.

Dag Peter.

P.S. Voor wie nog nooit een PINC-conferentie heeft meegemaakt: in mei is wellicht uw laatste kans, want op Peter's verzoek gaat PINC 14 gewoon door. www.pinc.nl. 

Flessenpost

WhatsApp is een slimme app waarmee je met elk merk en type smartphone SMS-achtige berichten kan sturen, zonder gebruik te maken van de SMS-dienst van je telefoonmaatschappij. Het is makkelijk te gebruiken en zo opgebouwd dat je er ietswat Facebookig mee kunt chatten. Een kletsprogramma voor je mobieltje dus.

Da's leuk. Maar zoals met alle leuke dingen geldt dat overmaat schaadt. Als een slimme meid van een keurige middelbare school wordt gestuurd omdat ze onophoudelijk zit te WhatsApp'en tijdens de lessen, dertigduizend berichten per maand stuurt en ontvangt en met niets anders meer bezig kan zijn - dan is sprake van ongezonde verslaving.

Het kan ook anders.

Onlangs vond een Iers jongetje op het strand een fles met een brief erin, in 2004 door twee Canadese meisjes van toen 12 jaar oud ergens langs de Hudson-baai in zee gegooid. Dankzij Internet achterhaalde het 9 jaar oude knulletje in een paar dagen de twee meiden en konden ze met elkaar video-chatten. De inmiddels twintig jaar oude briefschrijfsters  komen volgend jaar bij de gelukkige vinder van hun flessenpost logeren. Zo maakt de langzaamste vorm van 'ongerichte' berichtenverzending gecombineerd met moderne technologie een echte en wellicht hechte vriendschap mogelijk.

Eén bericht in acht jaar. En toch raak.

http://tinyurl.com/cu4ymnp

Het Nieuwe Werken is Geen Leven

Mijn broer, senior PR-adviseur bij een gewichtige organisatie en als zodanig altijd in de weer met Blackberry, laptop en straks naar eigen zeggen ook met een iPad, blogde onlangs over de website van De Het Nieuwe Werken Beweging. Feitelijk is dat een reclamesite van KPN, die bedrijven voor veel geld aan allerlei telecom-oplossingen wil helpen om hun efficiency te verbeteren.

In theorie betekent Het Nieuwe Werken (met hoofdletters) dat mensen regelmatig thuis kunnen werken en zodoende geen tijd verdoen in files; dat ze in de trein al forensend met de laptop aan documenten kunnen werken en dus minder tijd op kantoor hoeven door te brengen. Enzovoorts. Je draagbare computer, in welke vorm dan ook, is je kantoor en daardoor word je niet langer afgerekend op je fysieke aanwezigheid van negen tot vijf in een of andere kantoorbunker van beton en glas in een anonieme kantoorwijk. Je zou meer vrijheid moeten krijgen om zelf je tijd in te delen en werk en privéleven met elkaar in balans te brengen. Klinkt mooi.

In de praktijk betekent het vooral dat je zeven dagen per week en 24 uur per dag geacht wordt bereikbaar en voor de baas bezig te zijn. Zelfs als je je kinderen naar school brengt, een luier verschoont of van je welverdiende vakantie aan het genieten bent, bliept je iBlackPodPhoneAardbeiGadget om de paar minuten met dringende berichten waarop je per ommegaande antwoord dient te geven. In het kantoorgebouw van je werkgever heb je geen vaste werkplek meer: je moet het doen met een verrijdbaar ladenblokje dat je als een vliegtuigkoffertje achter je aan dient te trekken door een immense kantoortuin, op zoek naar een bureau of tafeltje dat nog niet is bezet. Als je filevermijdend of in-de-trein-werkend later op kantoor arriveert heb je geen plek om te zitten, dus stort je je in de praktijk toch in de spitsdrukte, of ga je zelfs nog eerder van huis dan vroeger om zeker te zijn dat een van je favoriete werkplekken, met het beste uitzicht op het park buiten of op de leuke assistente, beschikbaar is als je arriveert...

Vorig jaar was ik op werkbezoek bij een Grote Organisatie, voor overleg met de directeur van een van hun dochterondernemingen. Grote kantoortoren in Utrecht, parkeerdak vol glanzende leaseauto's, jaaromzet van vele honderden miljoenen, gelikt ogende brochures vol onduidelijke kunst en nog onduidelijker heteluchttaal. De betreffende directeur, verantwoordelijk voor een honderdtal vaste medewerkers en een bestand van enkele duizenden potentieel gedetacheerden, moest met mij in de bedrijfsbar aan een tafeltje gaan zitten, want zelf had-ie geen nette kamer met een vergadertafel. Dat is Het Nieuwe Werken: nul privacy op kantoor, zelfs voor mensen met grote verantwoordelijkheden die regelmatig vertrouwelijke gesprekken moeten kunnen voeren.

KPN heeft een videopresentatie laten maken over wat zij zien als Het Nieuwe Werken. Irritant ritmisch pom-pom-pom deuntje erachter, en dan van die bevroren 3D-beelden van blije mensen die Nieuw aan Het Werken zijn, met tabletcomputers in de hand, laptops op schoot en flatscreens om zich heen: in een veel te glad gedecoreerd stadsappartement terwijl zoontje-in-pyjama met zijn Wii-spelcomputer door de kamer dartelt, in een grotendeels lege eersteklas treincoupé, in de wachtruimte op een vliegveld, in een kantoor volgestouwd met schermen, in een neo-modernistische ontmoetingsruimte 'succes' vierend met knallende champagne. Als me iets duidelijk wordt is dat ze het bij de nationale telecommer niet begrepen hebben.

Ik zie niet wat er nieuw is aan Het Nieuwe Werken. Als freelancer werk ik al achttien jaar vanuit huis en met gebruikmaking van een laptop onderweg of bij mijn klanten, en al rond 1990 nam ik af en toe een sjouwcomputer mee naar huis om geconcentreerd te kunnen werken aan een tekst voor de bedrijfskrant van Shell waar ik redacteur van was. De nieuwigheid is hoogstens dat je je niet meer kunt concentreren omdat je dankzij al die kekke netwerktechniek van KPN onophoudelijk wordt gestoord.

E-mail heb ik altijd gezien als een voortreffelijk middel om selectief bereikbaar te zijn. In 21ste-eeuwse management-speak heet dat 'work-life balance'. Voor mij betekent het dat ik buiten bezig kan zijn onze ezels hooi te voeren en keutels uit hun hok te scheppen, terwijl op mijn computer een bericht binnenkomt dat ik na een passende portie hippisch geknuffel op mijn gemak kan beantwoorden, in plaats van op mijn modderlaarzen het huis in te moeten stormen omdat de telefoon gaat. De telecommers van Het Nieuwe Werken zouden graag zien dat ik vanuit het ezelhok meteen met een smartphone berichten terugstuur naar mensen die mij met o-zo-dringende mails bestoken... Maar waar ik woon is een blackberry iets waar je confiture van maakt.

Er is natuurlijk geen sprake van enige work-life balance bij Het Nieuwe Werken. Zo zie ik in de KPN-presentatie een mevrouw die efficient en blijmoedig aan het werk is in de trein, laptop op schoot. “Hoe voelt het... Om onderweg geen tijd te verliezen?”, blaat KPN.

Nou, heel druk en gestresst denk ik. Achter die mevrouw zit een jongeman zonder laptop of tablet. Dat vindt KPN “tijdverlies”. Maar als je het beeld in detail bekijkt zie je die jongen geconcentreerd op een dik boek, zo te zien iets wetenschappelijks, met een technisch ogende illustratie tussen de tekst. Die zit een vak te leren. Wie van de twee is het meest nuttig bezig? Ooit las ik Lord of the Rings in de trein, elke dag een uur heen en een uur terug naar mijn toenmalige werk. Tijdverspilling?

Ik houd ook van treinreizen omdat ik dan naar buiten kan kijken en het landschap aan me voorbij zie trekken. De reis is net zo belangrijk als de aankomst. Maar in de optiek van Het Nieuwe Werken is er geen plaats meer voor reflectie, want elke minuut die je niet online bent, al tikkend, touchend, muizend, powerprutpresenterend, bloggend, facebookend en twitterend, is verspilde tijd. Druk, druk, druk. Intussen rinkelt bij de telecommers de kassa. Follow the money...

Het Nieuwe Werken is vooral: geen tijd krijgen om te leven.